Büyülü gerçekçilik akımının kıymetli isimlerinden Pulitzer ödüllü John Cheever ın ‘Nasıl da Cennete Benziyor’ kitabını Travesti okurken televizyonda evvel Muğla daki orman yangını akabinde Akbelen Ormanı ndaki ağaçların nasıl kesildiğine dair imajlar dönüyor Jandarma ormana girmiş İkizdere de yaşayan genci yaşlısı halk ağacı korumak için ellerinden izmir Travesti geleni yapıyor
Ekrana bakarken bunu yapan ve müsaade verenlerin şu soruların karşılıklarını düşünüp düşünmediğini merak ediyorum Ben de herkes üzere ölümlüyüm kendimden sonra çocuğuma torunuma neyi miras bırakacağım Şayet karşılık Konya Travesti paraysa malsa mülkse yiyecek içecek hava ve tabiat pak olmadıktan sonra paranın neye yarayacağını düşünüyorum Yaptıklarım eşime dostuma yani hayatta sevdikleri biri varsa ona hastalık vefat olarak dönerse ne yapacağım
Benimki de mantıksız bir giriş oldu natürel bu soruların karşılıklarını düşünen o mantığa sahip biri ağaç keser mi ormanı yok edip kömür maden alanı kurar mı Birilerinin hem bu dünyada hem de öbür dünyadaki vebalini alır mı
AMERİKA NIN TAŞRASINI ANLATAN ADAM
Bu ortalar hangi kitabı elime alsam günümüz sıkıntılarına tahlil arayan yazarlarla müsabakaya başladım İşte onlardan biri de John Cheever Edebiyat hayatına liseden kovulmasını hikayeleştirerek başlayan Cheever yapıtlarında çoğunlukla Amerikan taşrasını ele almış bir muharrir Toplu hikayeleriyle Pulitzer Ulusal Kitap Eleştirmenleri Birliği ve Ulusal Kitap Ödülleri ne layık görülmüş 70 yaşında kanserden ölmeden birkaç ay evvel de Ulusal Edebiyat Madalyası nı kazanmış
Bu yazıya bahis olan ‘Nasıl da Cennete Benziyor’ ise son kitabı Can Yayınları ndan çıkan çevirisini Ayça Sabuncuoğlu nun üstlendiği kitabın art kapak yazısında metin ömürleri toplumsal değişimle altüst olmuş insanları anlatan çağdaş bir fabl olarak nitelendirilmiş Aşkın yazın tabiatın iç içe geçtiği bir kitap bana nazaran hikaye üzere yazılmış 101 sayfalık bir roman
Konusunu özetlemek gerekirse şimdi fast food restoranlarının bile bulunmadığı pastoral bir Amerikan kasabası olan Janice göletiyle bir tabiat mükemmeli sayılıyor Lakin bu cennetin hoşluğu gölete zalimce moloz yığınları boşaltmaya karar verenler yüzünden tehdit altına giriyor Kasaba sakini Lemuel Sears ise çok sevdiği gölün çöplüğe dönüşmesini engellemek için sahtekar siyasetçilere organize hata figürlerine karşı şiddetli bir uğraşa girişiyor Sears değişik bir karakter yaşlı olmasına karşın biraz çapkın Ölen iki karısının akabinde kendinden genç dul emlakçı Renee ye tutuluyor Onunla buluşabilmek uğruna Presbiteryen Kilisesi ne gidiyor insanların içki sigara yemek hangi bağımlılıklarından kurtulmak için orada bir ortada olduklarını anlamaya çalışıyor Satır ortalarında Renee için genç adamlarla küçük çaplı bir gayrete de girişiyor Sears bayanlarla ilgili orta ara genellemeler yapsa da Renee ona daima birebirini söylüyor Kadınlardan zerre kadar anlamıyorsun
KARAKTERLER BİRBİRİNDEN İLGİNÇ
Tabii kitabın karakterleri ortasında yalnızca Lemuel Sears Renee yok Betsy eşi Harry onların tabiattan çok paraya güce tapan saygısız komşuları Sam ve eşi Maria da var mesela Kitap en ufak bir adaletsizliğe bile ses vermeye çalışanlarla dolu ki bu içinizi aydınlatıyor Mesela çok eserle market sırasında önceliği alacağını düşünen Maria ya cezayı sıradaki herkes kesiyor sıra tabiat katliamına gelince herkes kelam sahibi oluyor Beşerler birey değil toplum olmanın gerekliliğini yerine getiriyor
John Cheever ın hikaye yazın tekniğine o sözcükleri buluşturmasına sizin zihninizde yarattığı imgeleme hayran kalıyorsunuz Yaz mevsimini ve okyanusta yüzmeyi anlattığı bir kısım var ki güya Betsy ve ailesiyle kendinizi oradaymış üzere hissediyorsunuz
Kitapla ilgili eleştirim kullanılan mühendislikle ilgili bilgiler matematiksel hesaplamalar ve kimi kimyasal çözeltilerin sıralandığı kısım Bu kısım metni okumamı zorladı Lakin onun dışında farklı bir okuma olduğunu söyleyebilirim Tabiat hepimize lazım öteki bir dünya yok
